Φέτος τον Απρίλιο κατάφερα να αφιερώσω αρκετή ώρα στο διάβασμα, μια δραστηριότητα που αγαπώ πολύ. Γενικότερα, δεν διαβάζω πια πολύ κατά τη διάρκεια της μέρας, ίσως λίγο μόνο με τον απογευματινό μου καφέ. Περισσότερο διαβάζω πριν κοιμηθώ και η αλήθεια είναι ότι παλιότερα ένιωθα κάποιες μικρο-ενοχές, ότι δεν διαβάζω όσο θα ήθελα. Τώρα, το έχω ξεπεράσει: είναι η ζωή μου και κάνω ό,τι μπορώ! Ουφ! Άλλωστε, ποιο το νόημα να αγχώνεσαι προκειμένου να προλάβεις να κάνεις κάτι που υποτίθεται ότι σε χαλαρώνει;
Γενικά, αυτά τα έξι βιβλία που διάβασα τον προηγούμενο μήνα, δεν τα ξεκίνησα όλα μες τον Απρίλιο. Μερικά, τα έσερνα από τον προηγούμενο μήνα, από το κομοδίνο στον καναπέ και τούμπαλιν. Να τι διάβασα λοιπόν:
Ξεκινώ από τα δύο μικρά: πρόκειται για το «The great fire of London» του Samuel Papys και το «The Yellow Wall-Paper» της Charlotte Perkins Gilman. Και τα δύο είναι στα αγγλικά και είναι εκδόσεις Penguin. Αυτός ο εκδοτικός οίκος, γνωστός για την αγάπη του στην κλασική λογοτεχνία, γιορτάζει φέτος τα 80ά γενέθλιά του και το γιορτάζει με την έκδοση 80 τίτλων, σε μικρό σχήμα και με λιανική τιμή 80 πένες Αγγλίας το ένα. Εγώ τα βρήκα στα Public προς 1 ευρώ το ένα και ενέδωσα, αν και δεν πολυ-συμπαθώ τα συγκεκριμένα πολυκαταστήματα. Οι τίτλοι που περιλαμβάνονται σ’ αυτήν τη σειρά της Penguin ποικίλλουν: θα βρείτε διηγήματα, ποιητικά κείμενα, κείμενα ιστορικά και δοκίμια.
Από αυτά που διάβασα εγώ, το «The great fire of London» περιέχει αποσπάσματα από το ημερολόγιο του Samuel Papys που περιγράφουν τη φωτιά που κατέκαψε μεγάλο μέρος της βρετανικής πρωτεύουσας το 1666. Ο Papys, 30 ετών τότε, περιγράφει ως αυτόπτης μάρτυρας που είναι, την καταστροφική μανία της φωτιάς αλλά και τις προσπάθειες κατάσβεσής της που συχνά κολλούσαν στα γρανάζια της γραφειοκρατίας και της τοπικής μικροπολιτικής: ο τότε δήμαρχος της πόλης, Σερ Τόμας Μπλάντγουερθ, ήταν απρόθυμος να προχωρήσει στην κατεδάφιση των ξύλινων παραπηγμάτων προκειμένου να δημιουργηθεί μία αντιπυρική ζώνη εντός της πόλης, αναλογιζόμενος το μεγάλο κόστος ανακατασκευής της περιοχής… Οι τοπικές αρχές προχώρησαν τελικά σε αυτήν την κίνηση τρεις μέρες μετά το ξέσπασμα της πυρκαγιάς κι αφού αυτή είχε κάψει πάνω από 13.000 σπίτια και περισσότερες από 80 εκκλησίες.
Περισσότερα για τη μεγάλη πυρκαγιά του Λονδίνου, θα βρείτε εδώ κι εδώ.
To δεύτερο βιβλίο είναι ένα μικρό αφήγημα της Charlotte Perkins Gilman. Η «Κίτρινη Ταπετσαρία» έχει μεταφραστεί στα ελληνικά και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κέδρος (πληροφορίες εδώ). Είναι εξαντλημένο από τον εκδότη αλλά αποτελεί μία καλή αφορμή για να επισκεφτείτε μια δημόσια βιβλιοθήκη. Το αφήγημα αυτό δύσκολα κατατάσσεται σε κάποιο είδος. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι ανήκει στην κατηγορία του μυστηρίου, του τρόμου, του κοινωνικού ή ακόμα και του φεμινιστικού διηγήματος. Στο βιβλίο μία γυναίκα που βρίσκεται κλεισμένη σε ένα δωμάτιο, υπό την αυστηρή παρακολούθηση του γιατρού-συζύγου της, αφηγείται τις σκέψεις της. Όταν πρωτοκυκλοφόρησε το βιβλίο αυτό (1892) έκανε μεγάλη αίσθηση, όχι μόνο χάρη στην έξυπνη κορύφωση και την τελική λύση της ιστορίας, αλλά και γιατί θεωρήθηκε ως ένα αφήγημα που μιλά για την καταπίεση της γυναίκας μέσα σε μία ανδροκρατούμενη κοινωνία. Άλλωστε, η συγγραφέας ήταν εξέχουσα προσωπικότητα του αμερικανικού φεμινιστικού κινήματος. Μπορείτε να διαβάσετε μια πλήρη κριτική παρουσίαση του βιβλίου σε αυτό το εξαιρετικό blog.
Το «The Italian Wedding»της Nicky Pellegrino είναι ένα από εκείνα τα βιβλία που θα μπορούσα να μην είχα διαβάσει καν και να μην είχε αλλάξει τίποτα. Ένα απλό, ευκολόπεπτο, ευχάριστο ανάγνωσμα, από αυτά που αναζητώ όταν θέλω να δω καμιά χαζή σειρά στην τηλεόραση αλλά κάποιος βλέπει κάτι άλλο. Το στόρι με δύο λόγια έχει ως εξής: η ηρωίδα είναι μία Ιταλίδα δεύτερης γενιάς. Είναι μια απλή αλλά ταλαντούχα υπάλληλος σε έναν οίκο νυφικών στο Λονδίνο, η οποία παλεύει με νύχια και με δόντια να ικανοποιήσει όχι μόνο το απαιτητικό αφεντικό της αλλά και τις πλούσιες και ιδιότροπες πελάτισσες. Ταυτόχρονα, ονειρεύεται να καταφέρει μία μέρα να ανοίξει τον δικό της οίκο νυφικών. Η ευκαιρία της να φτιάξει ένα νυφικό όπως το ονειρεύεται, παρουσιάζεται όταν η αδερφή της ανακοινώνει τον γάμο της. Γύρω όμως από αυτήν την οικογένεια Ιταλών που ζει στην καρδιά του Λονδίνου και που συντηρεί ένα παραδοσιακό ιταλικό εστιατόριο, πλανάται το μυστήριο μιας παλιάς βεντέτας με μία άλλη ιταλική οικογένεια, που ζει και προοδεύει επίσης στο Λονδίνο, και η οποία βεντέτα έχει τις ρίζες της στον κοινό τόπο καταγωγής των δύο οικογενειών. Κάπου εκεί στο background, υπάρχει και ο απαραίτητος επίδοξος μνηστήρ για την πρωταγωνίστριά μας, νεότατος, κούκλος, σεμνός, κουβαρντάς, όλα τα καλά έχει πλην του ότι είναι «πιασμένος» από άλλη. Μέχρι το τέλος του βιβλίου όμως απελευθερώνεται με εντελώς αναίμακτο τρόπο κι έτσι έρχεται το συνολικό happy end: η αδερφούλα παντρεύεται τον καλό της με τον τρόπο που θέλει, ο Ιταλός, παλαιών αρχών μπαμπάς συμφιλιώνεται με τον πάλαι ποτέ θανάσιμο εχθρό του και η πρωταγωνίστριά μας όχι μόνο φτιάχνει το πρώτο της καταπληκτικό νυφικό αλλά γίνεται και πρώτη φίρμα στο χώρο, αφού φυσικά έχει αρραβωνιαστεί και τον Ιταλό κούκλο.
Επιφανειακότατο λοιπόν, αλλά ευχάριστο, εύπεπτο, σα να τρως μια μερίδα junk food, που δε σου προσφέρει τίποτα, αλλά μια ζωή την έχουμε, ας χαλαρώσουμε και με κάτι ελαφρύ. Το βιβλίο είναι διανθισμένο και παραδοσιακές συνταγές ιταλικής κουζίνας και μου χάρισε δύο ξεκούραστα απογεύματα. Στο Amazon βλέπω ότι έχει 4,5/5 αστέρια και απορώ, αλλά από την άλλη, και γιατί να απορώ; Στα ελληνικά κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Bell με τίτλο «Γάμος α λα ιταλικά». Την Νεοζηλανδή συγγραφέα δεν τη γνωρίζω αλλά δε νομίζω να την αναζητήσω ξανά.
Ένα βιβλίο της Τζόις Κάρολ Όουτς που μου είχε ξεφύγει, ήρθε στα χέρια μου μέσω του εξαιρετικού δικτύου Book Crossing για το οποίο θα μιλήσω αναλυτικά σε άλλη ανάρτηση. Πρόκειται για την «Αυτοφυλακισμένη» από τις εκδόσεις Καστανιώτη σε καλή μετάφραση Καίτης Οιονόμου. Το βιβλίο είναι εμπνευσμένο από τον πίνακα του Fernard Khnopff, «I lock my door upon myself», ο οποίος κοσμεί και το εξώφυλλο της έκδοσης. Αντιγράφω από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:» Η νουβέλα αυτή είναι το χρονικό της ζωής της Ίντιθ Μάργκαρετ Φράιλιχτ, που γεννήθηκε το 1890, και η μητέρα της, που πέθανε στη γέννα, την ονόμασε Κάλα. Άπιαστη, πεισματάρα και εκκεντρική η Κάλα είναι ένα αίνιγμα για την κωμόπολη Σαχίν της επαρχίας Έντεν της Νέας Υόρκης, για την οικογένειά της, για τον άντρα της, για τα παιδιά της· η καλλονή με τα κόκκινα μαλλιά αντιμετωπίζει το περιβάλλον της και τις περιστάσεις σαν υπνοβάτης που διασχίζει ένα τοπίο ονειρικό. Είναι μια γυναίκα που η παράτολμη σχέση της μ’ ένα μαύρο πλανόδιο ραβδοσκόπο, τον Τάιρελ Τόμπσον, σημάδεψε τη ζωή της. Το μύθο αφηγείται η εγγονή της Κάλα». Πρόκειται για μία νουβέλα που εκτυλίσσεται μέσα σε μία αλλόκοτη ατμόσφαιρα έντασης, αισθησιασμού και τραγωδίας. Η Όουτς σε μία από τις καλύτερες στιγμές της.
Λατρεύω τις ιστορίες μυστηρίου παλαιάς κοπής (α λα Άγκαθα Κρίστι) και όταν μάλιστα διαδραματίζονται στον Μεσαίωνα, ακόμα καλύτερα. Γι αυτόν τον λόγο, ο φίλος μου ο Μάκης έκρινε σκόπιμο να μου δανείσει μερικούς τόμους από τα «Χρονικά του αδερφού Κάντφελ» της Έλις Πίτερς. Πρόκειται για 20 έργα που φέρουν όλα τον …λαχταριστό υπότιτλο: «μια μεσαιωνική ιστορία μυστηρίου». Στα ελληνικά έχουν εκδοθεί όλοι οι τόμοι από τις εκδόσεις Άγρωστις – Κανάκη. Ο «Λεπρός του Αγίου Ζίλιου» που διάβασα εγώ είναι σε μετάφραση Ελένης Μπονάτσου. Στο συγκεκριμένο επεισόδιο των Χρονικών του αδελφού Κάντφελ (αντιγράφω από το οπισθόφυλλο του βιβλίου): «Άπληστοι κληρονόμοι έχουν κανονίσει να παντρέψουν έναν ηλικιωμένο ευγενή με μια νεαρή γυναίκα. Οι δυο μελλόνυμφοι φτάνουν στο Σρούσμπερι, όπου θα λάβει χώρα η τελετή, με συνοδείες αντάξιες της κοινωνικής τους θέσης. Εκεί γίνεται ένα άγριο φονικό, το οποίο καλείται να διαλευκάνει ο αδελφός Κάντφελ με τη συνηθισμένη οξυδέρκεια και σοφία του. Έξω από τα τείχη του Σρούσμπερι, βρίσκεται το λαζαρέτο του Αγίου Ζίλιου, άσυλο για τους αρρώστους, αλλά και πιθανό καταφύγιο για τους κυνηγημένους….»
Βρήκα τον αδελφό Κάντελφ πολύ συμπαθητικό σαν ήρωα, αυτό όμως που με εξιτάρει περισσότερο στη συγκεκριμένη σειρά είναι ο ιστορικός της χαρακτήρας. Είναι δύσκολη η λογοτεχνική αναπαράσταση μιας εποχής τόσο μακρινής όσο ο Μεσαίωνας και νομίζω ότι η Πίτερς τα καταφέρνει καλά. Κάτι που επίσης βρίσκω ενδιαφέρον διαβάζοντας το βιογραφικό σημείωμα της πολυγραφότατης Αγγλίδας εδώ, είναι ότι η ίδια ζούσε στο υπαρκτό μεσαιωνικό χωριό Σρούσμπερι, που λειτούργησε ως καμβάς για τις ιστορίες της. Με ζήλια και ενδιαφέρον σκέφτομαι ότι θα μπορούσε μια ταλαντούχα και εργατική Ελληνίδα κυρία συγγραφέας να δημιουργήσει τον δικό της έξυπνο καλόγερο-ντετέκτιβ σε κάποιο χωριό της Μακεδονίας ή ακόμα καλύτερα της Ηπείρου. (Αλλά, πού!)
Υποθέτω πως αυτό που προσπαθώ να πω είναι ότι με γοητεύει αφάνταστα η μετουσίωση του υπαρκτού, καθημερινού, βαρετού τοπίου σε λογοτεχνικό υλικό και χώρο του μύθου. Ουφ, το είπα.
Για το τέλος άφησα ένα από τα best seller των τελευταίων μηνών στην Πρωτοπορία, το «Οικονόμιξ». Το βιβλίο αυτό το πήρα δώρο στον άντρα μου αλλά δεν πρόλαβε να το διαβάσει – ακόμα – καθώς το περιέλαβα αμέσως εγώ. Πρόκειται για μία ιστορία της παγκόσμιας οικονομίας, περίπου από τον 14ο αιώνα μέχρι τις μέρες μας (κυριολεκτώ: το βιβλίο φτάνει μέχρι την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008). Η εικονογράφηση είναι του Νταν Ε. Μπερ και τα καταπληκτικά κείμενα του Μάικλ Γκούντγουιν. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γνώση σε φιλότιμη αλλά όχι πάντα εύστοχη μετάφραση του Γιάννη Οικονομόπουλου.
Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου γράφει: » Όλοι για την οικονομία μιλάνε, αλλά πώς να βγάλεις άκρη άπ αυτά που λένε; Μ αυτή την απορία ξεκίνησε ο συγγραφέας, ο Μάικλ Γκούντγουιν, και βρήκε μια ωραία απάντηση: Πρώτα μελετάς την οικονομική σκέψη και την εξέλιξή της, έπειτα παρακολουθείς την οικονομική πραγματικότητα, και τέλος φτιάχνεις μια ιστορία σε σκίτσα, για να κάνεις τις γνώσεις σου προσιτές και κατανοητές από όλους. Κάπως έτσι γεννήθηκε το «Οικονομίξ», ένας βασικός οδηγός για κάθε πολίτη που θέλει να ξέρει τι του γίνεται, ανεξάρτητα από το επάγγελμά του, τις πολιτικές του πεποιθήσεις, και τη σχέση του με τη Γουόλ Στρητ (μεγαλογιάπης, κλητήρας, απλός περαστικός, τουρίστας).»
Το βιβλίο ξεκινά με την ανάλυση ορισμένων θεμελιωδών οικονομικών όρων, παλαιών και σύγχρονων (Τι εστί κεφάλαιο; Τι εννοούμε με τον όρο «ελεύθερη αγορά» κλπ) και εξετάζει τις κυριότερες οικονομικές σχολές και την επιρροή τους στην κοινωνία και την πολιτική. Η δομή του βιβλίου είναι γραμμική, δηλαδή τα περιεχόμενα παρουσιάζονται με χρονολογική σειρά.
Παρά το γεγονός ότι το βιβλίο είναι κόμικ, είναι αρκετά πλούσιο σε πληροφορίες και εξηγεί με απλό αλλά περιεκτικό τρόπο το πώς λειτουργεί η παγκόσμια οικονομία, από το απώτατο παρελθόν, αρκετούς αιώνες πίσω, μέχρι τις μέρες μας. Ένας καλός και καθόλου βαρετός οδηγός που μπορεί να βοηθήσει τον μέσο άνθρωπο, που δεν είναι οικονομολόγος, να κατανοήσει και να αναλογιστεί πάνω στη σημερινή οικονομική πραγματικότητα, που τόσο μας ταλανίζει. Το Economix έχει γίνει παγκόσμιο bestseller. Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Un abrazo fuerte
la impresionista 